Uluslararası İnsancıl Hukuk
Blog yazarı Av. Doç.Dr. Hakkı Hakan Erkiner, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesidir. Görevlendirme ile başka fakülte ve enstitülerde de lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri verebilmektedir. Galatasaray Lisesi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü mezunudur. Uluslararası hukuka ilişkin üç kitabın ve birçok makale ile bildirinin yazarıdır.
28 Aralık 2023 Perşembe
Uluslararası Hukukta Kendi Kaderini Tayin Hakkı İçin Kuvvet Kullanma Yetkisi Ve Terörizm Kavramının İncelenmesi
Uluslararası Hukukta Kendi Kaderini Tayin Hakkı İçin Kuvvet Kullanma Yetkisi Ve Terörizm Kavramının İncelenmesi
29 Kasım 2023 Çarşamba
Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kesişiminde İnsan Hakları Perspektifi", Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu, Ankara, 07 Aralık 2023.
Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri,
"Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Uluslararası Sorumluluk Hukuku
Kesişiminde İnsan Hakları Perspektifi", Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik
Kurumu (TİHEK), Küresel İnsan Hakları Siyaseti - İnsani Trajediler, Değerler
Yitimi Ve Sistemsel Çöküş - Sempozyumu, Ankara, 07 Aralık 2023.
Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Bir Kuvvet Kullanma Meselesi Olarak Gazze", İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 30 Kasım 2023
Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Bir Kuvvet Kullanma Meselesi Olarak Gazze", İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 30 Kasım 2023
28 Kasım 2023 Salı
25 Kasım 2023 Cumartesi
12 Kasım 2023 Pazar
CNN Türk yayın kaydının 1.14.00 dakikasından 1.33.00 dakikasına kadar İsrail'in Gazze'de gayrimeşru biçimdeki silahlı kuvvet kullanımı hakkında beyanlarım yer almakta.
CNN Türk yayın kaydının 1.14.00 dakikasından 1.33.00 dakikasına kadar İsrail'in Gazze'de gayrimeşru biçimdeki silahlı kuvvet kullanımı hakkında beyanlarım yer almakta.
https://www.cnnturk.com/tv-cnn-turk/programlar/ana-haber-hafta-sonu/11-kasim-2023-cumartesi
11 Kasım 2023 Cumartesi
8 Kasım 2023 Çarşamba
26 Ekim 2023 Perşembe
Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, 2023.
Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa, 2023.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş, 2023.
17 Haziran 2023 Cumartesi
Hakkı Hakan Erkiner, Kitap Bölümü, Stepler, Dinyeper Ve Barut: Rusya-Ukrayna Savaşının Uluslararası Hukuk Veçhesi, Bölüm Adı: Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından Rusya-Ukrayna Savaşı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023, Sayfa Sayısı 867 / 39-80, ISBN: 9786052643068
Hakkı Hakan Erkiner, Kitap
Bölümü, Stepler, Dinyeper Ve Barut: Rusya-Ukrayna Savaşının Uluslararası Hukuk Veçhesi,
Bölüm Adı: Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından
Rusya-Ukrayna Savaşı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023, Sayfa Sayısı 867 / 39-80,
ISBN: 9786052643068
https://www.adaletyayinevi.com.tr/9786052643068
ULUSLARARASI KUVVET KULLANMA HUKUKU - JUS AD BELLUM - BAKIMINDAN
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI
Hakkı
Hakan ERKİNER*
Giriş
21 Şubat 2022’de Rusya Devlet Başkanı
Vladimir Putin, 2014’te Ukrayna’nın doğusunda Rusya yanlısı
bölücü-ayrılıkçıların Ukrayna topraklarında oluşturdukları iki fiili başka
deyişle de facto yönetim olan Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri’nin
bağımsızlığını tanıyan kararnameyi Kremlin Sarayı’nda imzaladı. Hemen
sonrasında Rusya Devlet Başkanı Putin, Rus Ordusu’na Donetsk ve Lugansk
Cumhuriyetleri’nde barışın korunması talimatını verdi. Böylelikle Birleşmiş
Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2015 yıl ve 2202 sayılı kararında kabul
edilen Minsk Anlaşmaları çiğnendi. Devlet Başkanı Putin, 24 Şubat’ta Ukrayna’ya
karşı Rusya’nın “Özel Askeri Operasyon” adını verdiği silahlı saldırıyı
başlattı. BM Antlaşması madde 2/4’ün düzenlediği uluslararası hukukun emredici
bir kuralı başka bir ifadeyle jus cogens norm olan kuvvet kullanma yasağının
ihlali olan bu silahlı saldırıyı Rusya Devlet Başkanı dört başlıkta
belirtilebilecek gerekçelere ve savlara dayandırdı. Bunlar şu şekilde
sıralanmaktadır: 1. Ukrayna, Rusya için bir silahlı saldırı tehdididir; 2.
Ukrayna Donbas’ta soykırım yapmaktadır; 3. Ukrayna’da Neo-Nazi Rejimi vardır;
4. Ukrayna tarihsel olarak Rusya’nın parçasıdır.[1]
Yukarıda anılan Rusya’nın dört
gerekçesi de Rusya’nın Ukrayna’nın ülkesinde silahlı kuvvet kullanmasını
uluslararası hukuk nazarında haklı kılmak için oluşturulmuş ve ileri sürülmüş
savlardır. Öyleyse Rusya’nın bu savlarının doğru ve haklı olup olmadığının
incelenip ortaya konulması, Rusya’nın Ukrayna’nın ülkesinde silahlı kuvvet
kullanmasının hukuka uygun ve meşru olup olmadığını uluslararası hukuk bilimi
çerçevesi ve doğrultusunda gösterecektir. Belirtilen incelenmenin yapılabilmesi
için uluslararası hukukun kuvvet kullanmaya ilişkin kurallarının, kavram ve
hukuki müesseselerinin bilinmesi gereklidir. Anılan uluslararası hukuktaki
kuvvet kullanma hukukunun diğer bir ifadeyle jus ad bellum olarak
isimlendirilen hukuki mekanizmanın esaslarının bildirilmesi, incelenen somut
olayın yani Rusya’nın Ukrayna’ya karşı kuvvet kullanmasının meşru mu yoksa gayrimeşru
mu olduğunun tespiti için hukuki zemin oluşturacaktır. Bu nedenle incelememizin
adı da “Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından
Rusya-Ukrayna Savaşı” olarak seçilmiştir.
Uluslararası hukuk eldeki incelemede
ele alınan somut olaya, uluslararası barış ve güvenlik hukuku ve uluslararası
sorumluluk hukuku mekanizmaları başka deyişle düzenekleri ile hukuki reaksiyon
verecek olan bir normatif sistemdir, diğer ifadeyle hukuksal tepki verecek olan
kurallı bir düzenektir. Etkinliği ve işlevselliği irdelenmeye müstahak olsa da
irdelenmeye gerek olmayan aşikâr husus meşruiyet iddialarının ve gayrimeşruluk
ithamlarının devletler tarafından uluslararası hukukun kavram, müessese ve
mekanizmaları ile yapılıyor olduğudur. Bu nedenle Rusya tarafından ileri
sürülen savların uluslararası hukuka göre meşru savlar mı yoksa gayrimeşru
savlar mı olduğunun tespiti, devletlerarasındaki meşruiyet mücadelesinin
bilimsel olarak aydınlatılması için elzemdir.[2]
İncelememizde “Rusya’nın 24 Şubat
2022 Saldırısı” veya kısaca “Şubat 2022 Saldırısı” olarak da adlandıracağımız
ve Rusya’nın kendisinin “Özel Askeri Operasyon” adını verdiği ve Ukrayna’ya
karışı sergilediği uluslararası fiilin, uluslararası hukuk bakımından meşru bir
fiil olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin ancak uluslararası kuvvet
kullanma hukukunun diğer bir deyişle jus ad bellum müessesesinin esaslarının
ortaya konması ile mümkün olacağını yukarıda belirtiğimiz üzere tespit ettik. Burada
bu tespitimize ekleyeceğimiz husus uluslararası sorumluluk hukukunun mevcut
ilkelerinden yararlanarak, uluslararası hukukta bir fiil hakkında yapılmak
istenen hukuki değerlendirmeye ilişkin somut olaya uygulanması gereken
uluslararası haksız fiiller hakkındaki ihlal ve isnat kurallarından da
yararlanacağımızdır. Bu hususları takiben araştırmamızı sonuçlandırabilmemiz
için belirttiğimiz hukuki esasları bir kez ortaya koyduktan sonra her ilgili
esasın devamında Rusya’nın yer verdiğimiz dört savından mesele ile ilişkili
olanını ortaya konulan esaslar doğrultusunda değerlendirip uluslararası hukuk
bakımından ortaya çıkan sonucu sunacağız. Bu istikamette araştırmamızda
uygulayacağımız yöntem uluslararası hukukun öğretisinde yer alan tümdengelim ve
argümantasyon yöntemi olacaktır.[3]
Belirttiğimiz yöntem doğrultusunda incelememiz üç başlık ve bunları takip eden
bir sonuç kısmından oluşmaktadır. Başlıklar sırasıyla Uluslararası Kuvvet
Kullanma Hukukunun Esasları, Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukukunun Esaslarının
Uluslararası Hukuktaki İsnat ve İhlal Kuralları Doğrultusunda Uygulanması, Uluslararası
Kuvvet Kullanma Hukuku Esaslarının Rusya-Ukrayna Savaşına Uygulanması biçiminde
sıralanmaktadır.
* Doç.
Dr., Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı, ORCID:
0000-0002-0779-6414, https://avesis.marmara.edu.tr/herkiner,
https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner,
E-Mail: herkiner@marmara.edu.tr
[1] Hakkı Hakan
Erkiner, “Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri”,
Uluslararası Akdeniz Hukuk Kongresi 2022 Tam Metin Kitabı, Adalet Yayınevi,
Ankara, 2022, s. 347, https://webis.akdeniz.edu.tr/uploads/1139/files/ek%C4%B0TAP-2.pdf
(26.03.2022).
[2] Hakkı
Hakan Erkiner, “Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri”,
s. 347.
[3]
Uluslararası hukuk bilimindeki tümdengelim ve argümantasyon yöntemi için bkz.
Hakkı Hakan Erkiner, Makaleler ile Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022, s. 297.
13 Haziran 2023 Salı
19 Mayıs 2023 Cuma
Harp ve Silahlı Çatışma Hukuku Yüksek Lisans Programı
Milli Savunma Üniversitesi (MSÜ) Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü (ATASAREN) 2023-2024 Eğitim ve Öğretim Yılı Güz Yarıyılında Harp ve Silahlı Çatışma Hukuku Yüksek Lisans Programına öğrenci alacaktır. Harp ve Silahlı Çatışma Hukuku Yüksek Lisans Programı konusu bakımından çok iyi bir Uluslararası Hukuk programı olup devamında Kamu Hukukunda Uluslararası Hukuk konuları doğrultusunda yurt içinde ve yurt dışında Doktora eğitimine devam etmeye uygundur. Uluslararası Hukuk konusunda Yüksek Lisans eğitimi almak isteyenlerin başvurmasını tavsiye ederim. Başvuru bütün Hukuk mezunlarımıza açıktır. Başvuru tarihleri 05-16 Haziran 2023 tarihleri arasındadır. Başvuru için ilan: https://atasaren.msu.edu.tr/contents/basvuru/ilan/2023_2024_guz_msu_ATASAREN_ogrenci_alim_ilani.pdf
5 Nisan 2023 Çarşamba
https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner
Özellikle öğrencilerimin çevirimiçi ücretsiz açık-kaynak gereksinimlerinin
karşılanması ve çalışmalarımın okuyucusuna bedelsiz, doğrudan ve düzenli biçimde
erişmesi için kullandığım https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner
sayfam 90 bin görünürlüğü geçti ve yerkürede 218 milyon kayıtlı kullanıcısı
olan Academia.edu ağındaki uluslararası akademik adreslerin toplamı arasında ziyaretçi
ve okunurluk yoğunluğu bakımından küresel zirvedeki ilk yüzde 0,5’e girdi.
Önümüzdeki vize ve finalleri düşünerek sayfada yer alan müstakil ve müşterek çalışmalarımın
bir dizinini uluslararası hukuka ilişkin mevcut 53 başlıkta sunmak istedim. Öğrencilere
ve okuyuculara sevgi, saygı ve en güzel başarı dileklerimle paylaşmaktayım:
1. Hakkı Hakan Erkiner, Tercüme, "Devletin Uluslararası Sorumluluğu
Maddeleri - Responsibility of States - Responsabilité de l’État"
2. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan
Uluslararası Sorumluluğu, XII Levha, İstanbul, 2010, Sayfa Sayısı 404, ISBN:
9786055865962
3. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Makaleler ile Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş, Seçkin Yayıncılık,
Ankara, 2022, 1. Baskı, Sayfa Sayısı 314, ISBN: 9789750280801
4. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa -
İçindekiler ve Kaynakça, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022, 3. Baskı, Sayfa
Sayısı 496, ISBN: 9789750275661
5. Hakkı Hakan Erkiner, Aybüke Tezel, Makale, "Uluslararası Teamül
Hukuku Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti"
6. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası İlişkilerde Kuvvet
Kullanma Yasağı Açısından Rusya’nın Askeri Operasyonlarının
Değerlendirilmesi"
7. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Barış Ve Güvenlik
Hukuku İle Uluslararası Sorumluluk Hukuku İlişkisi Bağlamında Rusya-Ukrayna
Savaşı"
8. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde
Uluslararası Hukuk Meseleleri"
9. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve
Rusya’nın 24 Şubat 2022 Saldırısı"
10. Hakkı Hakan Erkiner, İlayda Eray, Makale, "Uluslararası Hukuk
Bakımından Bir Uluslararası Örgüt Olarak Türk Devletleri Teşkilatı"
11. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap Bölümü, Çağdaş Siyasal Sistemler, Bölüm Adı:
Konfederasyon, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2022, Sayfa Sayısı 280 /
27-35, ISBN: 9786254179747
12. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, “Les Concepts
De Responsabilité De Protéger Et De Sécurité Humaine Au Sein Des Nations Unies:
Retour Sur Les Signifcations"
13. Hakkı Hakan Erkiner, Abdulkadir Nacar, Article, "Strengthening
Environmental Soft Law Commitments With The Principle Of Pacta Sunt
Servanda"
14. Hakkı Hakan Erkiner, Muhammed Halid Kavak, Makale, "Uluslararası
Sorumluluk Hukukunda Devletlerarası Zararlara Yönelik Tazminatın
Belirlenmesi"
15. Hakkı Hakan Erkiner, Mehmet Emin Büyük, Makale, "Türk-Yunan
İlişkileri Kapsamında Kıta Sahanlığı Uyuşmazlığının Çözüm Yeri Birleşmiş Milletler
Uluslararası Adalet Divanı Olabilir mi?"
16. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukukta İsnat Meselesi
Bakımından Soykırım İddiaları ve Osmanlı Ermenileri Soykırımı İddiası’nın
Değerlendirilmesi"
17. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, "The
Concepts of the Responsibility to Protect and Human Security within the United
Nations: Return on the Meanings"
18. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa
- İçindekiler ve Kaynakça, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 2. Baskı, Sayfa
Sayısı 496, ISBN: 9789750267185
19. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "11 Eylül 2001’den Eylül 2021’e
Uluslararası Terörizmle Mücadele Bakımından Afganistan Meselesi Ve Uluslararası
Hukuk Bağlamında Değerlendirilmesi"
20. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû
Müdâfaa Hakkı - The Right Of Self-Defense Against International Terrorism"
21. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, “La Sécurité
Humaine Comme Cause Finale De La Société Politique”
22. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa,
Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 2. Baskı, Sayfa Sayısı 496, ISBN:
9789750267185 - İçindekiler
23. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, Tam Metin, "Uluslararası Terörizme
Karşı Meşrû Müdâfaanın Hukuka Uygunluk Unsurları", İstanbul Rumeli
Üniversitesi Uluslararası Güvenlik Sempozyumu Tam Metin ve Özet Kitabı, ss.
18-24, 25-26 Mart 2021 İstanbul
24. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa,
Seçkin, Ankara, 2020, Sayfa Sayısı 495, ISBN: 9789750260452 - İçindekiler
25. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, " Human
Security as Final Cause of Political Society"
26. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa,
Seçkin, Ankara, 2020, Sayfa Sayısı 495, ISBN: 9789750260452 - İçindekiler
27. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, Tam Metin, "Uluslararası Hukukta
Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından (Ratione Personae), Yer Bakımından
(Ratione Loci) Ve Konu Bakımından (Ratione Materiae) Uygulanabilirliği",
Karadeniz 3. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Ordu, 25-26 Nisan 2020
28. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri Özeti, "Uluslararası Hukukta Kuvvet
Kullanma Yasağının Kişi Bakımından (Ratione Personae), Yer Bakımından (Ratione
Loci) Ve Konu Bakımından (Ratione Materiae) Uygulanabilirliği", Karadeniz
3. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Özet Kitabı, UBAK, Ordu 25-26 Nisan
2020
29. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Birleşmiş Milletler Uluslararası
Hukuk Komisyonu’nun Devletin Sorumluluğu Üzerine Maddeler Projesinin 26’ncı
Maddesi Uyarınca Emredici Kurallara Saygı ve Meşrû Müdâfaa İlişkisi Üzerine
İnceleme - United Nations İnternational Law Commission’s Article
Review..."
30. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Birleşmiş Milletler Uluslararası
Hukuk Komisyonu’nun Devletin Sorumluluğu Hakkındaki Çalışmasının 21’inci
Maddesi Çerçevesinde Meşrû Müdâfaa ve Hukuka Uygunluk - With in The Framework
Of United Nations İnternational Law Commission..."
31. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Birleşmiş Milletler Uluslararası
Adalet Divanı Kararlarının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Aracılığıyla
Uygulatılması"
32. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Bir Uluslararası Örgütün
Uluslararası Hukuka Aykırı Bir Davranışından Ötürü Bir Üye Devletin
Uluslararası Sorumluluğu"
33. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Yirmi Birinci Yüzyılda, Birleşmiş
Milletler'in "Hukuk Devleti" Ve "Hukukun Üstünlüğü" Yaklaşımı
Ve Bunun Uluslararası Hukuk Bakımından Yeri Ve Değeri"
34. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukuk Düşüncesinde
Klâsik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius Ve Postgrotien Yazarlar Samuel Von
Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius Van Bynkershoek Ve Samuel Rachel'e İlişkin
İnceleme Ve Değerlendirme"
35. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Grotius Öncesinde İlk Modern
Uluslararası Hukuk Düşüncesinin Oluştuğu Tarihsel Koşullar Ve Erken Klâsik
Dönemdeki Öğreti"
36. Hakkı Hakan Erkiner, ve +2 Yazar, Makale, "Mavi Marmara Olayının
Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi"
37. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukukta Uluslararası
Topluluk Kavramının Başlıca Görünümleri"
38. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Topluluk Kavramı"
39. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan
Uluslararası Sorumluluğu
40. Hakkı Hakan Erkiner, Doktora Tezi, "Devletin Haksız Fiilden
Kaynaklanan Milletlerarası Sorumluluğu"
41. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Devletin Haksız Fiilden Dolayı
Uluslararası Sorumluluğunda Uluslararası Hukuk Komisyonu'nun Tespit Ettiği
İsnat Kuraları"
42. Hakkı Hakan Erkiner, Yüksek Lisans Tezi, "Devletin Uluslararası
Sorumluluğunun Kaynağı Ve Sonuçları - Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk
Komisyonu'nun Çalışmaları Ve Uluslararası Yargı Kararları Işığı Altında"
43. Uluslararası Akdeniz Hukuk Kongresi, Temmuz 2022, Birinci Oturum,
Youtube Yayını. Oturum Başkanı: Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner
44. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde
Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", Marmara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi, 02.06.2022
45. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Uluslararası Hukuk Bağlamında
Rusya-Ukrayna Savaşı Konferansı", Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF
Uluslararası İlişkiler Bölümü, Çevirimiçi Konferans, 31.05.2022
46. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde
Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", İstanbul Aydın Üniversitesi
Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 25.05.2022
47. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası İlişkilerde Kuvvet
Kullanma Yasağı Açısından Rusya'nın Askeri Operasyonlarının
Değerlendirilmesi", Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi
Sempozyum, 19.05.2022
48. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde
Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 11.05.2022
49. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans , "Uluslararası Terörizme Karşı
Meşru Müdafaa Konferansı", Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Google
Meet, 18.05.2022
50. Hakkı Hakan Erkiner, Panel, "Ukrayna-Rusya Krizi", Marmara
Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Panel, 20.04.2022
51. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Egemenlik-Güvenlik - Uluslararası
Sorumluluk Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı Konferansı", Marmara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 31.03.2022
52. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Uluslararası Hukuk ve
Rusya-Ukrayna Savaşının Değerlendirilmesi", Erciyes Üniversitesi Hukuk
Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 30.03.2022
53. Radyo Hukukta Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner ile "Kuvvet Kullanma ve
Meşru Müdafaa" Radyo Programı 2 Haziran 2021 21.30 ve 9 Haziran 2021 21.30
Konuşma Metni
05.04.2023 - İstanbul
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner
Milletlerarası Hukuk Anabilim
Dalı Öğretim Üyesi
18 Mart 2023 Cumartesi
Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferans Tebliğ Kitapçığı
“Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı Açısından Rusya’nın Askeri Operasyonlarının Değerlendirilmesi” başlıklı tebliğ ile katıldığım, 19 Mayıs 2022 tarihinde Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Koç Üniversitesi Küresel Kamu Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (KÜREMER) tarafından Doç. Dr. R. Murat Önok'un moderatörlüğünde düzenlenen Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferansı’nın tebliğleri, Sempozyum Bilimsel Ön İnceleme Komitesi tarafından bilimsel ön incelemeden geçirilerek kabul edilmiş ve tam metin şeklinde Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferans Tebliğ Kitapçığı’nda Doç. Dr. R. Murat Önok’un editörlüğünde yayımlanmıştır. Yayına erişim için bağlantı adresi: https://kuremer.ku.edu.tr/tr/yayinlar/ (18.03.2023). Okuyucusuna faydalı olmasını dilerim.
31 Aralık 2022 Cumartesi
Uluslararası Teamül Hukuku Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti
Uluslararası Teamül Hukuku
Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti makalemiz Marmara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi'nde yayımlandı. Yazarlar: Hakkı
Hakan ERKİNER, Aybüke TEZEL. 100'üncü Yıl, 2023'te inşallah yeni yayınlara.
https://doi.org/10.33433/maruhad.1177397
Uluslararası teamül hukuku
kurallarının nasıl tespit edileceği, uluslararası teamül hukukunun en karmaşık
konularından biridir. Uluslararası teamül hukuku kurallarının yazısız hukuk
kuralları olması, bu kuralların varlığının ve zaman içerisinde geçirdikleri
değişimin tespitini önemli hâle getirmektedir. Ancak, uluslararası teamül
hukuku kurallarının maksatlı bir kanun yapma sürecinin ürünü olmaması ve
kendiliğinden gelişmesi bu kuralların tespitini zorlaştırmaktadır. Mevcut hukuk
kurallarını araştıran uluslararası mahkeme kararları ve bu kararlara doktrinde
yöneltilen eleştiriler, somut vakaları ele almaları sebebiyle, meselenin
aydınlatılmasına önemli katkılar sunmaktadır. Uluslararası mahkeme kararları ve
doktrin incelendiğinde, devletlerin uluslararası nitelikteki eylem ve
işlemlerinin, iç hukuk işlemlerinin, uluslararası örgütlerin kararlarının,
uluslararası andlaşmaların uluslararası teamül hukuku kurallarının tespitinde
doğrudan başvurulabilecek araçlar olduğu, uluslararası mahkeme kararlarının ise
söz konusu kuralların saptanmasında dolaylı bir rolü olduğu sonucuna
varılmıştır. Metodoloji yönünden yapılan değerlendirme neticesinde ise,
uluslararası teamül hukuk kurallarının, yalnızca tümevarım metodu ile değil,
tümdengelim metodu kullanılarak da tespit edilebileceği düşünülmektedir.
27 Aralık 2022 Salı
Uluslararası Barış Ve Güvenlik Hukuku İle Uluslararası Sorumluluk Hukuku İlişkisi Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı -Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları Hukuku Bağlamında Rusya - Ukrayna Çatışması Sempozyumu
https://legal.com.tr/urun/uluslararasi-hukuk-ve-insan-haklari-hukuku-baglaminda-rusya-ukrayna-catismasi-sempozyumu/368843
ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK
HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA
SAVAŞI - DOÇ. DR. HAKKI HAKAN ERKİNER
ULUSLARARASI HUKUK VE İNSAN
HAKLARI HUKUKU BAĞLAMINDA RUSYA - UKRAYNA ÇATIŞMASI SEMPOZYUMU
LEGAL YAYINCILIK
ISBN : 978-625-8200-11-9
ISBN (ONLİNE) : 978-625-8200-16-4
ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK
HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA
SAVAŞI
İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
TAKDİM
Prof. Dr. Ayşe NUHOĞLU XI
BİRİNCİ OTURUM
ULUSLARARASI CEZA
MAHKEMELERİNİN YARGI YETKİLERİ VE UKRAYNA’DA İŞLENİLDİĞİ İDDİA EDİLEN
ULUSLARARASI SUÇLAR BAĞLAMINDA ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA BİREYSEL CEZAİ
SORUMLULUĞUN TESİSİ
Prof. Dr. Yusuf AKSAR 3
ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK
HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA
SAVAŞI
Doç. Dr. Hakkı Hakan ERKİNER
17
ULUSLARARASI HUKUKTA KORUMA
SORUMLULUĞU VE RUSYA’NIN UKRAYNA MÜDAHALESİ
Doç. Dr. Ceren Zeynep PİRİM 27
İKİNCİ OTURUM
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞININ
ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Doç. Dr. Selman KARAKUL 41
ULUSLARARASI HUKUK IŞIĞINDA
UKRAYNA’DAKİ AYRILIKÇI HAREKETLERİN AYRILMA HAKKI
Dr. Öğr. Üyesi Ali Osman KARAOĞLU
73
GEÇİCİ KORUMANIN YENİDEN
DOĞUŞU: AVRUPA BİRLİĞİ’NDE UKRAYNALILARIN HUKUKİ STATÜSÜ
Dr. Öğr. Üyesi Esra YILMAZ
EREN 89
IUS AD BELLUM BAĞLAMINDA RUS
ASKERÎ HAREKÂTININ HUKUKİLİĞİ
Arş. Gör. M. Emre HAYYAR 121
18 Aralık 2022 Pazar
Uluslararası Sorumluluk Hukuku'nun Ana Hatları ve Uluslararası İlişkiler
Uluslararası İş İnsanları ve
Diplomatlar Birliği ile Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı tarafından
düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü Yılına Doğru: Yerelden Küresele
İnsan Hakları Sempozyumu’nda “Uluslararası Sorumluluk Hukuku'nun Ana Hatları ve
Uluslararası İlişkiler” başlıklı bildirimi sundum. 10.12.2022. Doç. Dr. Hakkı
Hakan Erkiner
27 Kasım 2022 Pazar
2 Kasım 2022 Çarşamba
Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Rusya’nın 24 Şubat 2022 Saldırısı
Avrasya İncelemeleri Merkezi’nce yayınlanan Avrasya Dünyası dergisinin 11'inci sayısında (Ekim 2022, sayfa 4-13) “Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Rusya’nın 24 Şubat 2022 Saldırısı” başlıklı makalem yayınlanmıştır. Makaleyi ve ilgili sayıyı okumak için: https://avim.org.tr/tr/Dergi/Avrasya-Dunyasi-Eurasian-World-1/11/pdf
8 Ekim 2022 Cumartesi
Makaleler ile Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş
Makaleler ile Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş adlı kitabım Seçkin Yayıncılık’tan çıktı. https://store.seckin.com.tr/kitap/662385835 Ekim 2022, Sayfa Sayısı 314. Başta uluslararası hukuk dersi alan öğrencilere olmak üzere, okuyucusuna faydalı olmasını dilerim.
ISBN: 9789750280801
https://store.seckin.com.tr/kitap/662385835
Sunuş
Bir hukuk dalının işlevini ve
işleyişini kavramak için o hukuk dalının kişilerini ve kaynaklarını öğrenmek
birinci koşuldur. Uluslararası Hukuk’un çalışma biçimini anlamak için de
kişilerini ve kaynaklarını tanımak ilk aşamadır. Uluslararası Hukuk’un
kişilerini araştırmanın en uygun bilimsel yöntemi ise Uluslararası Hukuk’un
Sosyolojisi’ni incelemektir çünkü Uluslararası Hukuk, uluslararası toplumun ve
hatta daha doğru bir ifade ile uluslararası topluluğun hukukudur ve
uluslararası topluluk da her şeyden önce sosyolojik bir olgu ve gerçektir.
Uluslararası Hukuk’un kaynaklarının araştırılmasına başlanırken ise
Uluslararası Hukuk’un kaynaklarının oldukları gibi oluşmalarının nedenini
anlamanın en doğru yolu Uluslararası Hukuk’un maddi kaynaklarının
incelenmesidir. Bu bakımdan Uluslararası Hukuk’un kaynaklarını kavramanın en
uygun bilimsel yöntemi de Uluslararası Hukuk’un Tarihi’ni incelemektir çünkü
Uluslararası Hukuk’un maddi kaynaklarını araştırmak, Uluslararası Hukuk’un
Tarihi’ni incelemeyi ve öğrenmeyi gerektirir. Öyleyse Uluslararası Hukuk’u
tanımayı amaçlayan bir öğrenime veya okumaya Uluslararası Hukuk’un
Sosyolojisi’ni ve Uluslararası Hukuk’un Tarihi’ni öğrenmek veya okumak ile
başlamak doğru ve amaca elverişli bir bilimsel ve akademik yöntem olmaktadır.
Bu nedenle eldeki Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımızı büyük bir özen ve emekle
oluşturarak uluslararası hukuk öğrencilerinin ve uluslararası hukuk
okuyucularının ilgisine ve faydasına sunduk.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımız on yılı aşkın
süredir lisans ve lisans üstü (yüksek lisans ve doktora) uluslararası hukuk
derslerinde de okuttuğumuz ve yakından incelediğimiz yayımlanmış hakemli
akademik makalelerimizden oluşmaktadır. Kitapta yer alan makaleler sırasıyla:
“Uluslararası Topluluk Kavramı”; “Uluslararası Hukukta Uluslararası Topluluk
Kavramının Başlıca Görünümleri”; “Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası
Hukuk Düşüncesinin Oluştuğu Tarihsel Koşullar ve Erken Klasik Dönemdeki Öğreti”
ve “Uluslararası Hukuk Düşüncesinde Klasik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius ve
Postgrotien Yazarlar Samuel Von Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius Van
Bynkershoek ve Samuel Rachel’e İlişkin İnceleme ve Değerlendirme” başlıklarını
taşımaktadırlar. Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabı anılan bu dört makaleden
oluşmaktadır ve uluslararası hukuka ilişkin bir pedagojik konu, bir akademik
düşünce ve bir bilimsel yöntem bütünlüğüne sahiptir. Kitap, başlığında
yansıtılan konular hakkında yapılacak daha ileri çalışmalar için bir ilk giriş
niteliği taşımaktadır. Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabı içerdiği ve okuyucuya bütünlükçü bir
biçimde sunduğu olgun makaleler ile konusunda Türkçe öğretide öncü bir
çalışmadır.
Önsöz
Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine
Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımız dört makaleden oluşmaktadır.
Bu makalelerimiz sırasıyla:
“Uluslararası Topluluk Kavramı”;
“Uluslararası Hukukta Uluslararası
Topluluk Kavramının Başlıca Görünümleri”;
“Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası
Hukuk Düşüncesinin Oluştuğu Tarihsel Koşullar ve Erken Klasik Dönemdeki
Öğreti”;
“Uluslararası Hukuk Düşüncesinde
Klasik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius ve Postgrotien Yazarlar Samuel Von
Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius Van Bynkershoek ve Samuel Rachel’e İlişkin
İnceleme ve Değerlendirme” başlıklarını taşımaktadırlar.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabı, derse yönelik
somut bir gereksinimi karşılamak amacıyla tarafımızca oluşturulmuştur. Her
sene, eğitim ve öğretim yılının başında, uluslararası hukuk derslerinin
başlangıcı olan haftalarda, derslerde yararlanılan ve işlenilen makaleleri
öğrenciler çalışırlarken, söz konusu makaleleri basılı olarak edinmek ve basılı
sayfalar üzerinden takip etmek ve okuyup çalışmak gereksinimi duyduklarını
sıkça ve azımsanmayacak sayıda iletmekteydiler. Makalelerin basılı çıktılarını
edinmek öğrenciler için külfet teşkil edebilmekteydi. Derse yönelik bu
gereksinimi uygun bir biçimde karşılamak için makalelerin bir kitap içerisinde
toplanmaları ve kitap olarak basılarak öğrencilere sunulmaları mümkün olan en
uygun yöntem ve ekonomik seçenek olmaktaydı. Dolayısıyla eldeki bu kitabın
oluşturulmasındaki ilk sebep anılan uygun ekonomik çözümü sunmaktır. Kitabın
içerisinde bulunan dört makale, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları
Dergisi’nde yayımlanmış makalelerdir. Makaleleri Özel Bir Yayınevinde Yayınlatma
İzin Talebi konulu 30.12.2021 tarihli ve 186781 sayılı dilekçemdeki talebimi
uygun gören ve T.C. Marmara Üniversitesi Rektörlüğü Hukuk Fakültesi
Dekanlığı’nın 31.12.2021 tarihli ve E-55901358-825.03.01-186781 sayılı yazısı
ile izin veren T.C. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr.
Mehmet Akman Hocama çok teşekkür ederim.
Makaleleri bir kitap içerisinde
toplamak ve basılmasını mümkün kılmak için gerekli teknik çalışmayı yapmak
önemli bir zaman ve emek harcanmasını gerektirmiştir. Makalelerin yazarı
akademisyen ve eldeki kitabı oluşturan öğretim üyesi olarak bu zamanı ayırdım
ve söz konusu emeği görev bilip sergiledim. Bu yoğun çabanın gerekmesinin
nedeni on yaşını çoktan geçmiş olan makalelerin kitap olarak basılmak için gerekli
olan teknik formatta bulunmamalarıydı. Söz konusu çalışmayı yapmak mecburiyeti
kitabın daha önce oluşturulmasının önündeki engeldi ve bu engelin sonunda
çalışarak kaldırılması kitabı mümkün kıldı. Makaleler tarafımdan klavyede
neredeyse yeniden yazıldılar. Bu süreçte yazım ve içerik olarak makalelerin
hakemden geçmiş ve akademik dergide yayımlanmış hallerine sağdık kalındı.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabı dört makaleden
oluşmaktadır ve bir konu ve bir düşünce bütünlüğüne sahiptir; kitabın
başlığında yansıtılan konular hakkında yapılacak daha ileri çalışmalar için bir
giriş niteliği taşımaktadır. Bu niteliği ile Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabı bir kapıdır ya da
daha doğrusu bir kapının eşiğidir. Bu eşikten geçilerek varılan kapının
arkasında çalışılmayı bekleyen koca bir akademik alan bulunmaktadır. Bu eşik
niteliği ile kitap en azından Türkçe öğreti bakımından anılan akademik eşiğin ilk
örneğidir. Makalelerin yaşları da bu ilk örnek olma niteliğini teyit
etmektedir. Türkçe uluslararası hukuk öğretisinde Uluslararası Hukuk dersine
yönelik eldeki bu bilimsel kitabın oluşması için destek olan ve yayımlanmasına
olanak sağlayan Seçkin Yayınevi Hukuk Yayınları Editörü Avukat Sayın Mutlu Dinç
Hanımefendiye çok teşekkür ediyorum. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
mezunu Sayın Mutlu Dinç Hanımefendinin Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları
Dergisi’nde yayımlanmış bu makalelerin bir kitap olarak yayımlanmaları için
verdiği destek, akademik yayıncılık adına ve şahsım için çok anlamlı. Benzeri
bir biçimde şahsıma akademik çalışmalarım esnasında yıllardır moral desteğini
ve dostluğunu hiç esirgemeyen Seçkin Yayıncılık Şişli Mağazası Müdürü Sayın
Murat Çetinkaya Beyefendiye çok teşekkür ederim.
Yukarıda belirtildiği gibi Makaleler
İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş
kitabı dört makaleden oluşmaktadır. Birinci makalemiz “Uluslararası Topluluk
Kavramı” başlığını taşımaktadır. “Uluslararası Topluluk Kavramı” başlıklı
makalemiz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi’nde
2010 yılında, 16’ncı ciltte, 39’uncu ve 75’inci sayfalar arasında
yayımlanmıştır. Makaleyi 2008 yılında
Kara Kuvvetleri bünyesinde Personel Asteğmen Rütbesiyle Manisa Askerlik Şubesi
İkinci Kısım Amiri olarak yerine getirmekte olduğum askerlik görevim esnasında
mesaiden sonra Manisa Askerlik Şubesi’ndeki odamda akşamları yazmaya
başlamıştım.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımızda ikinci
makalemiz “Uluslararası Hukukta Uluslararası Topluluk Kavramının Başlıca
Görünümleri” başlığını taşımaktadır. “Uluslararası Hukukta Uluslararası
Topluluk Kavramının Başlıca Görünümleri” başlıklı makalemiz, Marmara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi’nde 2010 yılında,
16’ncı ciltte, 77’nci ve 133’üncü sayfalar arasında yayımlanmıştır.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımızda üçüncü
makalemiz “Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası Hukuk Düşüncesinin
Oluştuğu Tarihsel Koşullar ve Erken Klasik Dönemdeki Öğreti” başlığını
taşımaktadır. “Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası Hukuk Düşüncesinin Oluştuğu
Tarihsel Koşullar ve Erken Klasik Dönemdeki Öğreti” başlıklı makalemiz, Marmara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi’nde 2012 yılında,
18’inci ciltte, sayı 1, 51’inci ve 146’ncı sayfalar arasında yayımlanmıştır.
Makaleler İle Uluslararası Hukukun
Sosyolojisine Ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımızda dördüncü ve
son makalemiz “Uluslararası Hukuk Düşüncesinde Klasik Öğretinin Kuruluşu: Hugo
Grotius ve Postgrotien Yazarlar Samuel Von Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius
Van Bynkershoek ve Samuel Rachel’e İlişkin İnceleme ve Değerlendirme” başlığını
taşımaktadır. “Uluslararası Hukuk Düşüncesinde Klasik Öğretinin Kuruluşu: Hugo
Grotius ve Postgrotien Yazarlar Samuel Von Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius
Van Bynkershoek ve Samuel Rachel’e İlişkin İnceleme ve Değerlendirme” başlıklı
makalemiz, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi’nde
2012 yılında, 18’inci ciltte, sayı 3, 3’üncü ve 142’nci sayfalar arasında
yayımlanmıştır.
Böylelikle “Uluslararası Topluluk
Kavramı”, “Uluslararası Hukukta Uluslararası Topluluk Kavramının Başlıca
Görünümleri”, “Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası Hukuk Düşüncesinin
Oluştuğu Tarihsel Koşullar ve Erken Klasik Dönemdeki Öğreti”, “Uluslararası
Hukuk Düşüncesinde Klasik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius ve Postgrotien
Yazarlar Samuel Von Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius Van Bynkershoek ve
Samuel Rachel’e İlişkin İnceleme ve Değerlendirme” başlıklarını taşıyan dört
makaleden oluşan Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş kitabımızı yayımlayan Seçkin Yayınevine çok
teşekkür ederim. Başta uluslararası hukuk dersi gören öğrenciler olmak üzere,
uluslararası hukuk okuyucularına faydalı olmasını saygılarımla dilerim.
İstanbul, Ağustos 2022