Blog yazarı Av. Doç.Dr. Hakkı Hakan Erkiner, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesidir. Görevlendirme ile başka fakülte ve enstitülerde de lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri verebilmektedir. Galatasaray Lisesi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü mezunudur. Uluslararası hukuka ilişkin üç kitabın ve birçok makale ile bildirinin yazarıdır.
19 Ocak 2025 Pazar
18 Ocak 2025 Cumartesi
16 Ocak 2025 Perşembe
Google Akademik / Google Scholar Hakkı Hakan Erkiner
Bir Not: Uluslararası Hukuk Bakımından Kıbrıs Sorunu: 1959–1960 Andlaşmalarının Hukuki Geçerliliği başlıklı https://doi.org/10.54704/akdhfd.1487650 makale 2025'de Google Akademik'e işlenen aldığım ilk atıf oldu. Bu, aynı zamanda Google Akademik'de çalışmalarıma 300. atıf. https://scholar.google.com.tr/citations?view_op=list_works&hl=tr&hl=tr&user=ZQ8FpaQAAAAJ&pagesize=80
12 Ocak 2025 Pazar
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner’in Yayınlarına “2024 Yılı İçerisinde” “Akademik Teşvik Standartlarında” Atıf Yapmış “Bulunan” Çalışmalar
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner’in Yayınlarına “2024 Yılı İçerisinde” “Akademik Teşvik Standartlarında” Atıf Yapmış “Bulunan” Çalışmalar
6 Ocak 2025 Pazartesi
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner 2025 Ocak AVESİS Tabanlı Akademik Özgeçmiş, Faaliyet ve Akademik Performans Raporu
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner 2025 Ocak AVESİS Tabanlı Akademik Özgeçmiş, Faaliyet ve Akademik Performans Raporu
23 Aralık 2024 Pazartesi
“Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku” ile “Uluslararası Sorumluluk Hukuku” Arasındaki İlişki
“Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku” ile “Uluslararası Sorumluluk Hukuku” Arasındaki İlişki
Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 1349 - 1384, 23.12.2024
Öz
“Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku” ile “Uluslararası Sorumluluk Hukuku” arasında, uluslararası hukukun gereğinin yerine getirilebilmesi yönünden veya başka bir ifade ile uluslararası hukukun üstünlüğünün sağlanabilmesi bakımından çok önemli bir ilişki vardır. Özellikle uluslararası hukukun en ağır ve ciddi ihlallerinin başında gelen ve jus cogens kurallardan kaynaklanan erga omnes yükümlülükler olan silahlı saldırı veya soykırım gibi vahim uluslararası haksız fiiller işlendiğinde bu ilişki önemini özellikle belli etmektedir. Nitekim, örneğin bir devlet tarafından gerçekleştirilen bir silahlı saldırı fiili hakkında “uluslararası barış ve güvenlik hukuku” ile “uluslararası sorumluluk hukuku” eşzamanlı olarak uygulanırlar. Aynı fiil hakkında eşzamanlı olarak uygulanma olanağı, “uluslararası barış ve güvenlik hukuku” ile “uluslararası sorumluluk hukuku” arasında hukuken olgusal bir ilişki doğurur. Uluslararası hukukun varoluşsal niteliklerinden ötürü ise bu mekanizmaların gerek ayrı ayrı gerekse birlikte etkinlikleri sorunludur. “Uluslararası kollektif barış ve güvenlik hukuku”nun gereklerinin uygulanamadığı silahlı saldırı veya soykırım gibi en ağır ve ciddi bir ihlalde bulunan bir devlete karşı “uluslararası sorumluluk hukuku”nun mekanizmalarının devletler tarafından çalıştırılması böylesi bir ihlalde bulunan bir devlete karşı uluslararası baskı oluşturabilir. Bu baskının kurulabilmesi ve uluslararası hukukun üstünlüğünün sağlanması mümkün olabilir. Ancak bu olanak dahilindeki sonucun elde edilebilmesi için “sayıca yeterince güçlü egemen devlet tarafından, yeterince etkin bir biçimde”, “uluslararası sorumluluk hukuku” mekanizmalarının çalıştırılması ve uygulanması şarttır. Bu şartın hayata geçmesi ile uluslararası hukukun üstünlüğünün sağlanması mümkün ve muhtemel bir olgudur. Uluslararası hukukta bu mekanizma potansiyel olarak uygulanmayı bekler bir biçimde mevcuttur ancak bunun devletler tarafından tercih edilmesi gereklidir. Bundan ötürü uluslararası hukuk muhakkak bir hukuk değil fakat muhtemel bir hukuktur.
Anahtar Kelimeler
Uluslararası Kollektif Barış ve Güvenlik Hukuku Uluslararası Kollektif Sorumluluk Hukuku Uluslararası Hukukta İki Taraflılık ve Çok Taraflılık Uluslararası Hukukun Emredici Jus Cogens Kurallarından Kaynaklanan Uluslararası Topluluğun Geneline Yönelik Erga Omnes Yükümlülükler Uluslararası Hukukta Kollektif Karşı Önlemler
21 Aralık 2024 Cumartesi
Uluslararası Hukukta "Doğru" ve "Konum"
"Uluslararası hukukta hukuki bilimsel doğruya göre konumunu belirlemek iyiliğe, iyilik de başarıya götürür. Konumuna göre doğruyu oluşturmaya çalışmak ise kötülüğe, kötülük de felakete götürür."
Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner
21.12.2024
"Doğruluktan ayrılmayın çünkü doğruluk iyiliğe, iyilik de cenete götürür."
Hadis-i şerif
Müslim, Birr, 105.
18 Aralık 2024 Çarşamba
“Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi” Hakkında Bir Değerlendirme başlıklı makalemden kısa bir hisse:
Makaleden kısa bir hisse:
"Uluslararası hukuk muhakkak bir hukuk değildir ama ve ancak muhtemel bir hukuktur. Muhtemel bir hukuk olmasının nedeni, bu hukukun gereklerini uygulatacak ve hatta hükümranlığı nedeniyle de uygulatmak zorunda olan, bir üst kudretin bulunmamasıdır. Bu hukuku, gene bu hukukun kişileri olan uluslararası topluluğun mensubu özneler, kendi müstakil veya müşterek, tekil, iki taraflı veya çok taraflı iradelerinin tezahür etmesi ile uygularlar ve hukukun gerekleri, şayet bu husus muhtemelen gerçekleşirse, tecelli eder. Bu irade, anılan öznelerin siyasi iradeleridir. Özneler olan egemen devletlere, hukukun gereğini yapmalarını emredecek başka bir üst merci yoktur; dolayısıyla bu öznelerin uluslararası hukuku uygulamayı tercih etmeleri gerekir. Bu durum en kısa bir biçimde “uluslararası hukuk muhakkak bir hukuk değildir fakat muhtemel bir hukuktur” biçiminde ifade edilebilir kanaatindeyiz ve öyle de ifade ediyoruz. Bununla birlikte, uluslararası hukukun muhtemelen oluşacak siyasi iradelerden bağımsız olarak, evvelden belli kural ve müesseseleri mevcuttur. Örneğin, silahlı saldırının kuvvet kullanma yasağının ihlali olduğu, saldırgan devletin sorumluluğunu doğurduğu ve mağdur devlete meşru müdafaa hakkı verdiği bellidir. Soykırımın yasak olduğu ve bu yasağın uluslararası hukukun emredici kurallarından ileri gelen bütün uluslararası topluluğa yönelik bir soykırım işlememe ve engelleme yükümlülüğü yüklediği açıktır. Bu en vahim ve fakat en bariz örneklerden de anlaşıldığı üzere, uluslararası hukukun kural ve ilkeleri elbette vardır ve sonuçlarının uygulanıp uygulanmamasından bağımsız olarak, bilimsel hukuki doğruyu belirtirler. Uluslararası hukuk bilimi tarafından belirtilen bu epistemolojik bilimsel hukuki doğru sayesinde, uluslararası ilişkilerde ve küresel kamuoyu nezdinde, resmi veya gayri resmi propagandalar ile dünya sahnesinde haklılığın ve meşruiyetin gasp edilmesi önlenebilir. Uluslararası hukukun buyurduğu sonuçlar uygulanmasa, gerçekleşmese, hayata geçmese bile, uluslararası hukuk, uluslararası ilişkilerde haklılığın ve meşruiyetin bilimidir. Bir bilim olarak uluslararası hukukun önemli işlevi, uluslararası ilişkilerde ve devletlerarası münasebetlerde haklılığın bilimi olmasıdır. Bu nokta da uluslararası hukuk bakımından başlı başına bir tesirdir. Bu tesirin başlıca yönelimi, küresel kamuoylarının zihinleridir. Burada gereken güç, bizatihi bilimsel bilgidir ve bu bilgiden ileri gelen epistemolojik doğrunun söylenmesidir. Bu sayede uluslararası hukukun gereğinin uygulanması mümkün olmasa da, bir de üzerine ihlalci tarafça haklılığın da gasp edilmesi önlenebilir. Hem haksız olup, hem de haklılığın gasp edilmesi engellenebilir. Böylelikle insanlar en azından gerçeği bilirler. Buradaki gerçek, kimin haklı, kimin haksız olduğudur. Haklılık meşruiyettir ve meşruiyetin bizatihi bir gücü ve dolayısıyla bir önemi vardır. Uluslararası ilişkilerde haklılığın ve meşruiyetin bilimi uluslararası hukuk bilimidir."Konak Devletin Uluslararası Terörizmden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu Dairesinde Tazminat Yükümlülüğü
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Aralık 2024 sayısı erken görünümünde Sayın İlayda Eray ile müşterek makalemiz Konak Devletin Uluslararası Terörizmden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu Dairesinde Tazminat Yükümlülüğü okunabilir. https://doi.org/10.33433/maruhad.1553261
17 Aralık 2024 Salı
Filistin’de Abluka İşgal Soykırım
Anadolu Ajansı'nın "Filistin'de Abluka İşgal Soykırım" kitabı yayımlandı (428 sayfa). "Filistin'de Abluka İşgal Soykırım", Anadolu Ajansı Analiz'de yayımlanmış incelemelerden oluşmakta. İsrail'e hukuki baskı: Artık mümkün mü? (sayfa 326-329); UAD, UCM davalarının önünü açar mı? (sayfa 337-339) başlıklı analizlerim kitabın içerisinde yer alıyor.
Kitabın tanıtım sayfasından: https://www.aa.com.tr/tr/aa-yayinlari/filistin-de-abluka-isgal-soykirim/3405067
Her biri alanında yetkin yerli ve yabancı uzmanlar ile
akademisyenlerin analizlerinden oluşan “Filistin’de Abluka, İşgal, Soykırım”,
Filistin topraklarındaki yakıcı trajediye kuşatıcı bir perspektifle bakarak,
daha başında ırk ayrımcılığına dayalı bir işgal devleti olarak tasarlanan,
tarihi boyunca güvenlik tüketip şiddet üreten İsrail devletinin doğasını bütün
veçheleriyle serimliyor.
Uluslararası ilişkiler literatüründe yer edindiği
şekliyle “Filistin sorunu” tanımının esasen “İsrail sorunu” olarak yeniden
kurgulanması gereğini ortaya koyan analizlerin diğer bir odağı ise II. Dünya
Savaşı’nın ardından ikinci bir soykırıma mahal vermemek üzere şekillendirilen
uluslararası sistemin somut ve ilkesel dayanaklarının temelinden sarsılmış
olması. Kitapta yer alan analizler, doğruların ve hakikatlerin cesaretle dile
getirilebilmiş olması yönüyle de ayrı bir değer taşıyor.
https://www.aa.com.tr/tr/aa-yayinlari/filistin-de-abluka-isgal-soykirim/3405067
Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi Hakkında Bir Değerlendirme
Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi Hakkında Bir Değerlendirme başlıklı makalem Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Aralık 2024 sayısı erken görünümünden okunabilir. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4308765 Makale, uluslararası hukuku, ancak bir "mümkün hukuk” olarak tanımlamaktadır.
14 Aralık 2024 Cumartesi
Uluslararası Hukuk: Son Büyük Evrensel Seküler Mit
Uluslararası Hukuk: Son Büyük Evrensel Seküler Mit
2024 sonu 3 hakemli hukuk fakültesi dergimizde 3 makalem
yayımlanacak. Uluslararası Hukuk son büyük evrensel seküler mit iken ve ona had
safhada ihtiyaç var iken...
https://dergipark.org.tr/tr/pub/shd/article/1572103
https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd/article/1566538
https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruhad/article/1553261
(Bunda Sayın İlayda Eray ile iki yazarız).
“Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi” Hakkında Bir
Değerlendirme
Hakkı Hakan Erkiner
https://dergipark.org.tr/tr/pub/shd/article/1572103
https://doi.org/10.56701/shd.1572103
“Uluslararası Barış ve Güvenlik Hukuku” ile
“Uluslararası Sorumluluk Hukuku” Arasındaki İlişki
Hakkı Hakan Erkiner
https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd/article/1566538
https://doi.org/10.52273/sduhfd..1566538
Konak Devletin Uluslararası Terörizmden Kaynaklanan
Uluslararası Sorumluluğu Dairesinde Tazminat Yükümlülüğü
İlayda Eray
Hakkı Hakan Erkiner
12 Aralık 2024 Perşembe
3 Aralık 2024 Salı
Filistin’de İnsan Hakları İhlalleri ve Gazze Soykırımı Raporu
Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu bünyesinde oluşturulan Komisyonca hazırlanan ve Akademik Heyeti içerisinde yer alıp dört alt başlığını yazarak katkı sunmaya çalıştığım "Filistin’de İnsan Hakları İhlalleri ve Gazze Soykırımı Raporu" ciddi ve yoğun bir emek sonucu yayımlanarak erişime sunuldu. Faydalı olmasını dileriz.
http://tihek.gov.tr/filistinde-insan-haklari-ihlalleri-ve-gazze-soykirimi-raporu-yayimlandi
Kitaplarım: https://www.seckin.com.tr/yazar/hakki-hakan-erkiner-yazar-616891892
Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu 3. Baskı;
Uluslararası Terörizme Karşı Meşru Müdafaa 5. Baskı;
Makaleler İle Uluslararası Hukukun Sosyolojisine Ve
Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş 3. Baskı.
İlgili okuyucuları için kitaplarım:
https://www.seckin.com.tr/yazar/hakki-hakan-erkiner-yazar-616891892
Açık erişimli tüm çalışmalarım için ise:
https://avesis.marmara.edu.tr/herkiner/yayinlar
https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner
https://www.researchgate.net/profile/Hakki-Erkiner
İyi okumalar dilerim…
Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri Özeti, “Sürdürülebilir Kalkınmanın Bir Koşulu Olarak Uluslararası Barış ve Güvenlik”, Sürdürülebilir Kalkınmaya Hukuksal Bakış Konferansı Özet Bildiri Kitabı, ss. 59-62, Marmara Üniversitesi, 30-31 Mayıs 2024.
Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri Özeti, “Sürdürülebilir
Kalkınmanın Bir Koşulu Olarak Uluslararası Barış ve Güvenlik”, Sürdürülebilir
Kalkınmaya Hukuksal Bakış Konferansı Özet Bildiri Kitabı, ss. 59-62, Marmara
Üniversitesi, 30-31 Mayıs 2024.
Gazze ve Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi
9 kurum ve kuruluşun işbirliği ile Palestine Academia projesi kapsamında düzenlenen İnsan Hakları Ve Uluslararası Hukuk Bağlamında Filistin Konferansı’ndaki programa göre Oturum Başkanlığı görevini yerine getireceğim ve konuşmacı olarak da Gazze ve Uluslararası Hukukun Etkinliği Meselesi başlıklı tebliğimi işleyeceğim. 10 Aralık 2024 Salı, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Haliç Yerleşkesi, Konferans Salonu.