Different Application Of The International Criminal Court’s (ICC) International Law Criteria For Israel

 

Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) tarafından Gazze’de yaşanmakta olan insani krizi çok yönlü biçimde ele almak ve konuya ilişkin uluslararası duyarlılığı geliştirmek üzere akademisyenler ve uzmanların katkılarıyla hazırlanan Gazze’deki durumun ele alınmasına ilişkin perspektifler bülteni  “Bulletin On The Perspectives On Addressing The Situation In Gaza” başlığı ile İngilizce olarak yayımlanmıştır. Benim de “Different Application Of The International Criminal Court’s (ICC) International Law Criteria For Israel” başlıklı yazı ile katkıda bulunmaya çalıştığım TİHEK Bülteninin tamamına erişim https://www.tihek.gov.tr/public/editor/uploads/HneZJCQI.pdf adresi üzerindendir.

https://www.tihek.gov.tr/public/editor/uploads/HneZJCQI.pdf

CNN Türk Haber Programı 26.01.2024 Cuma Uluslararası Adalet Divanı’nın G...

Hakkı Hakan Erkiner, "Konferans, Bildiri, Medya, vb. Faaliyet Posterleri", Kasım 2023 - Aralık 2023.

 

Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kesişiminde İnsan Hakları Perspektifi", Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu, Ankara, 07 Aralık 2023.

 

Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma ve Uluslararası Sorumluluk Hukuku Kesişiminde İnsan Hakları Perspektifi", Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Küresel İnsan Hakları Siyaseti - İnsani Trajediler, Değerler Yitimi Ve Sistemsel Çöküş - Sempozyumu, Ankara, 07 Aralık 2023.

Hakkı Hakan Erkiner, Kitap Bölümü, Stepler, Dinyeper Ve Barut: Rusya-Ukrayna Savaşının Uluslararası Hukuk Veçhesi, Bölüm Adı: Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından Rusya-Ukrayna Savaşı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023, Sayfa Sayısı 867 / 39-80, ISBN: 9786052643068

 

Hakkı Hakan Erkiner, Kitap Bölümü, Stepler, Dinyeper Ve Barut: Rusya-Ukrayna Savaşının Uluslararası Hukuk Veçhesi, Bölüm Adı: Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından Rusya-Ukrayna Savaşı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2023, Sayfa Sayısı 867 / 39-80, ISBN: 9786052643068

https://www.adaletyayinevi.com.tr/9786052643068

ULUSLARARASI KUVVET KULLANMA HUKUKU - JUS AD BELLUM - BAKIMINDAN RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

Hakkı Hakan ERKİNER^*

Giriş

21 Şubat 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2014’te Ukrayna’nın doğusunda Rusya yanlısı bölücü-ayrılıkçıların Ukrayna topraklarında oluşturdukları iki fiili başka deyişle de facto yönetim olan Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri’nin bağımsızlığını tanıyan kararnameyi Kremlin Sarayı’nda imzaladı. Hemen sonrasında Rusya Devlet Başkanı Putin, Rus Ordusu’na Donetsk ve Lugansk Cumhuriyetleri’nde barışın korunması talimatını verdi. Böylelikle Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2015 yıl ve 2202 sayılı kararında kabul edilen Minsk Anlaşmaları çiğnendi. Devlet Başkanı Putin, 24 Şubat’ta Ukrayna’ya karşı Rusya’nın “Özel Askeri Operasyon” adını verdiği silahlı saldırıyı başlattı. BM Antlaşması madde 2/4’ün düzenlediği uluslararası hukukun emredici bir kuralı başka bir ifadeyle jus cogens norm olan kuvvet kullanma yasağının ihlali olan bu silahlı saldırıyı Rusya Devlet Başkanı dört başlıkta belirtilebilecek gerekçelere ve savlara dayandırdı. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır: 1. Ukrayna, Rusya için bir silahlı saldırı tehdididir; 2. Ukrayna Donbas’ta soykırım yapmaktadır; 3. Ukrayna’da Neo-Nazi Rejimi vardır; 4. Ukrayna tarihsel olarak Rusya’nın parçasıdır.[1]

Yukarıda anılan Rusya’nın dört gerekçesi de Rusya’nın Ukrayna’nın ülkesinde silahlı kuvvet kullanmasını uluslararası hukuk nazarında haklı kılmak için oluşturulmuş ve ileri sürülmüş savlardır. Öyleyse Rusya’nın bu savlarının doğru ve haklı olup olmadığının incelenip ortaya konulması, Rusya’nın Ukrayna’nın ülkesinde silahlı kuvvet kullanmasının hukuka uygun ve meşru olup olmadığını uluslararası hukuk bilimi çerçevesi ve doğrultusunda gösterecektir. Belirtilen incelenmenin yapılabilmesi için uluslararası hukukun kuvvet kullanmaya ilişkin kurallarının, kavram ve hukuki müesseselerinin bilinmesi gereklidir. Anılan uluslararası hukuktaki kuvvet kullanma hukukunun diğer bir ifadeyle jus ad bellum olarak isimlendirilen hukuki mekanizmanın esaslarının bildirilmesi, incelenen somut olayın yani Rusya’nın Ukrayna’ya karşı kuvvet kullanmasının meşru mu yoksa gayrimeşru mu olduğunun tespiti için hukuki zemin oluşturacaktır. Bu nedenle incelememizin adı da “Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku - Jus Ad Bellum - Bakımından Rusya-Ukrayna Savaşı” olarak seçilmiştir.

Uluslararası hukuk eldeki incelemede ele alınan somut olaya, uluslararası barış ve güvenlik hukuku ve uluslararası sorumluluk hukuku mekanizmaları başka deyişle düzenekleri ile hukuki reaksiyon verecek olan bir normatif sistemdir, diğer ifadeyle hukuksal tepki verecek olan kurallı bir düzenektir. Etkinliği ve işlevselliği irdelenmeye müstahak olsa da irdelenmeye gerek olmayan aşikâr husus meşruiyet iddialarının ve gayrimeşruluk ithamlarının devletler tarafından uluslararası hukukun kavram, müessese ve mekanizmaları ile yapılıyor olduğudur. Bu nedenle Rusya tarafından ileri sürülen savların uluslararası hukuka göre meşru savlar mı yoksa gayrimeşru savlar mı olduğunun tespiti, devletlerarasındaki meşruiyet mücadelesinin bilimsel olarak aydınlatılması için elzemdir.[2]

İncelememizde “Rusya’nın 24 Şubat 2022 Saldırısı” veya kısaca “Şubat 2022 Saldırısı” olarak da adlandıracağımız ve Rusya’nın kendisinin “Özel Askeri Operasyon” adını verdiği ve Ukrayna’ya karışı sergilediği uluslararası fiilin, uluslararası hukuk bakımından meşru bir fiil olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin ancak uluslararası kuvvet kullanma hukukunun diğer bir deyişle jus ad bellum müessesesinin esaslarının ortaya konması ile mümkün olacağını yukarıda belirtiğimiz üzere tespit ettik. Burada bu tespitimize ekleyeceğimiz husus uluslararası sorumluluk hukukunun mevcut ilkelerinden yararlanarak, uluslararası hukukta bir fiil hakkında yapılmak istenen hukuki değerlendirmeye ilişkin somut olaya uygulanması gereken uluslararası haksız fiiller hakkındaki ihlal ve isnat kurallarından da yararlanacağımızdır. Bu hususları takiben araştırmamızı sonuçlandırabilmemiz için belirttiğimiz hukuki esasları bir kez ortaya koyduktan sonra her ilgili esasın devamında Rusya’nın yer verdiğimiz dört savından mesele ile ilişkili olanını ortaya konulan esaslar doğrultusunda değerlendirip uluslararası hukuk bakımından ortaya çıkan sonucu sunacağız. Bu istikamette araştırmamızda uygulayacağımız yöntem uluslararası hukukun öğretisinde yer alan tümdengelim ve argümantasyon yöntemi olacaktır.[3] Belirttiğimiz yöntem doğrultusunda incelememiz üç başlık ve bunları takip eden bir sonuç kısmından oluşmaktadır. Başlıklar sırasıyla Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukukunun Esasları, Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukukunun Esaslarının Uluslararası Hukuktaki İsnat ve İhlal Kuralları Doğrultusunda Uygulanması, Uluslararası Kuvvet Kullanma Hukuku Esaslarının Rusya-Ukrayna Savaşına Uygulanması biçiminde sıralanmaktadır.

---

* Doç. Dr., Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı, ORCID: 0000-0002-0779-6414, https://avesis.marmara.edu.tr/herkiner, https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner, E-Mail: herkiner@marmara.edu.tr

[1] Hakkı Hakan Erkiner, “Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri”, Uluslararası Akdeniz Hukuk Kongresi 2022 Tam Metin Kitabı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022, s. 347, https://webis.akdeniz.edu.tr/uploads/1139/files/ek%C4%B0TAP-2.pdf (26.03.2022).

[2] Hakkı Hakan Erkiner, “Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri”, s. 347.

[3] Uluslararası hukuk bilimindeki tümdengelim ve argümantasyon yöntemi için bkz. Hakkı Hakan Erkiner, Makaleler ile Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022, s. 297.

The American Yearbook of International Law (AYIL) https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/ayil/about/editorialTeam

 

https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner

Özellikle öğrencilerimin çevirimiçi ücretsiz açık-kaynak gereksinimlerinin karşılanması ve çalışmalarımın okuyucusuna bedelsiz, doğrudan ve düzenli biçimde erişmesi için kullandığım https://marmara.academia.edu/HakkıHakanErkiner sayfam 90 bin görünürlüğü geçti ve yerkürede 218 milyon kayıtlı kullanıcısı olan Academia.edu ağındaki uluslararası akademik adreslerin toplamı arasında ziyaretçi ve okunurluk yoğunluğu bakımından küresel zirvedeki ilk yüzde 0,5’e girdi. Önümüzdeki vize ve finalleri düşünerek sayfada yer alan müstakil ve müşterek çalışmalarımın bir dizinini uluslararası hukuka ilişkin mevcut 53 başlıkta sunmak istedim. Öğrencilere ve okuyuculara sevgi, saygı ve en güzel başarı dileklerimle paylaşmaktayım:

1. Hakkı Hakan Erkiner, Tercüme, "Devletin Uluslararası Sorumluluğu Maddeleri - Responsibility of States - Responsabilité de l’État"

2. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, XII Levha, İstanbul, 2010, Sayfa Sayısı 404, ISBN: 9786055865962

3. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Makaleler ile Uluslararası Hukukun Sosyolojisine ve Uluslararası Hukukun Tarihine Giriş, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022, 1. Baskı, Sayfa Sayısı 314, ISBN: 9789750280801

4. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa - İçindekiler ve Kaynakça, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022, 3. Baskı, Sayfa Sayısı 496, ISBN: 9789750275661

5. Hakkı Hakan Erkiner, Aybüke Tezel, Makale, "Uluslararası Teamül Hukuku Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti"

6. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı Açısından Rusya’nın Askeri Operasyonlarının Değerlendirilmesi"

7. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Barış Ve Güvenlik Hukuku İle Uluslararası Sorumluluk Hukuku İlişkisi Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı"

8. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri"

9. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Sorumluluk Hukuku ve Rusya’nın 24 Şubat 2022 Saldırısı"

10. Hakkı Hakan Erkiner, İlayda Eray, Makale, "Uluslararası Hukuk Bakımından Bir Uluslararası Örgüt Olarak Türk Devletleri Teşkilatı"

11. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap Bölümü, Çağdaş Siyasal Sistemler, Bölüm Adı: Konfederasyon, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2022, Sayfa Sayısı 280 / 27-35, ISBN: 9786254179747

12. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, “Les Concepts De Responsabilité De Protéger Et De Sécurité Humaine Au Sein Des Nations Unies: Retour Sur Les Signifcations"

13. Hakkı Hakan Erkiner, Abdulkadir Nacar, Article, "Strengthening Environmental Soft Law Commitments With The Principle Of Pacta Sunt Servanda"

14. Hakkı Hakan Erkiner, Muhammed Halid Kavak, Makale, "Uluslararası Sorumluluk Hukukunda Devletlerarası Zararlara Yönelik Tazminatın Belirlenmesi"

15. Hakkı Hakan Erkiner, Mehmet Emin Büyük, Makale, "Türk-Yunan İlişkileri Kapsamında Kıta Sahanlığı Uyuşmazlığının Çözüm Yeri Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı Olabilir mi?"

16. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukukta İsnat Meselesi Bakımından Soykırım İddiaları ve Osmanlı Ermenileri Soykırımı İddiası’nın Değerlendirilmesi"

17. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, "The Concepts of the Responsibility to Protect and Human Security within the United Nations: Return on the Meanings"

18. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa - İçindekiler ve Kaynakça, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 2. Baskı, Sayfa Sayısı 496, ISBN: 9789750267185

19. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "11 Eylül 2001’den Eylül 2021’e Uluslararası Terörizmle Mücadele Bakımından Afganistan Meselesi Ve Uluslararası Hukuk Bağlamında Değerlendirilmesi"

20. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa Hakkı - The Right Of Self-Defense Against International Terrorism"

21. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, “La Sécurité Humaine Comme Cause Finale De La Société Politique”

22. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, 2. Baskı, Sayfa Sayısı 496, ISBN: 9789750267185 - İçindekiler

23. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, Tam Metin, "Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaanın Hukuka Uygunluk Unsurları", İstanbul Rumeli Üniversitesi Uluslararası Güvenlik Sempozyumu Tam Metin ve Özet Kitabı, ss. 18-24, 25-26 Mart 2021 İstanbul

24. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa, Seçkin, Ankara, 2020, Sayfa Sayısı 495, ISBN: 9789750260452 - İçindekiler

25. Hakkı Hakan Erkiner, Emerant Yves Omgba Akoudou, Article, " Human Security as Final Cause of Political Society"

26. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa, Seçkin, Ankara, 2020, Sayfa Sayısı 495, ISBN: 9789750260452 - İçindekiler

27. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, Tam Metin, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından (Ratione Personae), Yer Bakımından (Ratione Loci) Ve Konu Bakımından (Ratione Materiae) Uygulanabilirliği", Karadeniz 3. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Ordu, 25-26 Nisan 2020

28. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri Özeti, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma Yasağının Kişi Bakımından (Ratione Personae), Yer Bakımından (Ratione Loci) Ve Konu Bakımından (Ratione Materiae) Uygulanabilirliği", Karadeniz 3. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Özet Kitabı, UBAK, Ordu 25-26 Nisan 2020

29. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun Devletin Sorumluluğu Üzerine Maddeler Projesinin 26’ncı Maddesi Uyarınca Emredici Kurallara Saygı ve Meşrû Müdâfaa İlişkisi Üzerine İnceleme - United Nations İnternational Law Commission’s Article Review..."

30. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun Devletin Sorumluluğu Hakkındaki Çalışmasının 21’inci Maddesi Çerçevesinde Meşrû Müdâfaa ve Hukuka Uygunluk - With in The Framework Of United Nations İnternational Law Commission..."

31. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı Kararlarının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Aracılığıyla Uygulatılması"

32. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Bir Uluslararası Örgütün Uluslararası Hukuka Aykırı Bir Davranışından Ötürü Bir Üye Devletin Uluslararası Sorumluluğu"

33. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Yirmi Birinci Yüzyılda, Birleşmiş Milletler'in "Hukuk Devleti" Ve "Hukukun Üstünlüğü" Yaklaşımı Ve Bunun Uluslararası Hukuk Bakımından Yeri Ve Değeri"

34. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukuk Düşüncesinde Klâsik Öğretinin Kuruluşu: Hugo Grotius Ve Postgrotien Yazarlar Samuel Von Pufendorf, Richard Zouche, Cornelius Van Bynkershoek Ve Samuel Rachel'e İlişkin İnceleme Ve Değerlendirme"

35. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Grotius Öncesinde İlk Modern Uluslararası Hukuk Düşüncesinin Oluştuğu Tarihsel Koşullar Ve Erken Klâsik Dönemdeki Öğreti"

36. Hakkı Hakan Erkiner, ve +2 Yazar, Makale, "Mavi Marmara Olayının Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi"

37. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Hukukta Uluslararası Topluluk Kavramının Başlıca Görünümleri"

38. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Uluslararası Topluluk Kavramı"

39. Hakkı Hakan Erkiner, Kitap, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu

40. Hakkı Hakan Erkiner, Doktora Tezi, "Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Milletlerarası Sorumluluğu"

41. Hakkı Hakan Erkiner, Makale, "Devletin Haksız Fiilden Dolayı Uluslararası Sorumluluğunda Uluslararası Hukuk Komisyonu'nun Tespit Ettiği İsnat Kuraları"

42. Hakkı Hakan Erkiner, Yüksek Lisans Tezi, "Devletin Uluslararası Sorumluluğunun Kaynağı Ve Sonuçları - Birleşmiş Milletler Uluslararası Hukuk Komisyonu'nun Çalışmaları Ve Uluslararası Yargı Kararları Işığı Altında"

43. Uluslararası Akdeniz Hukuk Kongresi, Temmuz 2022, Birinci Oturum, Youtube Yayını. Oturum Başkanı: Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner

44. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 02.06.2022

45. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Uluslararası Hukuk Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı Konferansı", Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü, Çevirimiçi Konferans, 31.05.2022

46. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 25.05.2022

47. Hakkı Hakan Erkiner, Bildiri, "Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı Açısından Rusya'nın Askeri Operasyonlarının Değerlendirilmesi", Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi Sempozyum, 19.05.2022

48. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Rusya-Ukrayna Savaşı Dairesinde Uluslararası Hukuk Meseleleri Konferansı", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 11.05.2022

49. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans , "Uluslararası Terörizme Karşı Meşru Müdafaa Konferansı", Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Google Meet, 18.05.2022

50. Hakkı Hakan Erkiner, Panel, "Ukrayna-Rusya Krizi", Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Panel, 20.04.2022

51. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Egemenlik-Güvenlik - Uluslararası Sorumluluk Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı Konferansı", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, 31.03.2022

52. Hakkı Hakan Erkiner, Konferans, "Uluslararası Hukuk ve Rusya-Ukrayna Savaşının Değerlendirilmesi", Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Çevirimiçi Konferans, 30.03.2022

53. Radyo Hukukta Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner ile "Kuvvet Kullanma ve Meşru Müdafaa" Radyo Programı 2 Haziran 2021 21.30 ve 9 Haziran 2021 21.30 Konuşma Metni

05.04.2023 - İstanbul

Doç. Dr. Hakkı Hakan Erkiner

Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

 

 

Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferans Tebliğ Kitapçığı

 “Uluslararası İlişkilerde Kuvvet Kullanma Yasağı Açısından Rusya’nın Askeri Operasyonlarının Değerlendirilmesi” başlıklı tebliğ ile katıldığım, 19 Mayıs 2022 tarihinde Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Koç Üniversitesi Küresel Kamu Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (KÜREMER) tarafından Doç. Dr. R. Murat Önok'un moderatörlüğünde düzenlenen Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferansı’nın tebliğleri, Sempozyum Bilimsel Ön İnceleme Komitesi tarafından bilimsel ön incelemeden geçirilerek kabul edilmiş ve tam metin şeklinde Uluslararası Hukuk Kuralları Işığında Rusya-Ukrayna Krizi Konferans Tebliğ Kitapçığı’nda Doç. Dr. R. Murat Önok’un editörlüğünde yayımlanmıştır. Yayına erişim için bağlantı adresi: https://kuremer.ku.edu.tr/tr/yayinlar/ (18.03.2023). Okuyucusuna faydalı olmasını dilerim.

Uluslararası Teamül Hukuku Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti

 

Uluslararası Teamül Hukuku Kurallarının Varlığının ve Değişiminin Tespiti makalemiz Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi'nde yayımlandı. Yazarlar: Hakkı Hakan ERKİNER, Aybüke TEZEL. 100'üncü Yıl, 2023'te inşallah yeni yayınlara.

https://doi.org/10.33433/maruhad.1177397

Uluslararası teamül hukuku kurallarının nasıl tespit edileceği, uluslararası teamül hukukunun en karmaşık konularından biridir. Uluslararası teamül hukuku kurallarının yazısız hukuk kuralları olması, bu kuralların varlığının ve zaman içerisinde geçirdikleri değişimin tespitini önemli hâle getirmektedir. Ancak, uluslararası teamül hukuku kurallarının maksatlı bir kanun yapma sürecinin ürünü olmaması ve kendiliğinden gelişmesi bu kuralların tespitini zorlaştırmaktadır. Mevcut hukuk kurallarını araştıran uluslararası mahkeme kararları ve bu kararlara doktrinde yöneltilen eleştiriler, somut vakaları ele almaları sebebiyle, meselenin aydınlatılmasına önemli katkılar sunmaktadır. Uluslararası mahkeme kararları ve doktrin incelendiğinde, devletlerin uluslararası nitelikteki eylem ve işlemlerinin, iç hukuk işlemlerinin, uluslararası örgütlerin kararlarının, uluslararası andlaşmaların uluslararası teamül hukuku kurallarının tespitinde doğrudan başvurulabilecek araçlar olduğu, uluslararası mahkeme kararlarının ise söz konusu kuralların saptanmasında dolaylı bir rolü olduğu sonucuna varılmıştır. Metodoloji yönünden yapılan değerlendirme neticesinde ise, uluslararası teamül hukuk kurallarının, yalnızca tümevarım metodu ile değil, tümdengelim metodu kullanılarak da tespit edilebileceği düşünülmektedir.

Uluslararası Barış Ve Güvenlik Hukuku İle Uluslararası Sorumluluk Hukuku İlişkisi Bağlamında Rusya-Ukrayna Savaşı -Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları Hukuku Bağlamında Rusya - Ukrayna Çatışması Sempozyumu

 https://legal.com.tr/urun/uluslararasi-hukuk-ve-insan-haklari-hukuku-baglaminda-rusya-ukrayna-catismasi-sempozyumu/368843

ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI - DOÇ. DR. HAKKI HAKAN ERKİNER

 

ULUSLARARASI HUKUK VE İNSAN HAKLARI HUKUKU BAĞLAMINDA RUSYA - UKRAYNA ÇATIŞMASI SEMPOZYUMU

 

LEGAL YAYINCILIK

ISBN   : 978-625-8200-11-9

ISBN (ONLİNE)        : 978-625-8200-16-4

ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

 

İÇİNDEKİLER

 

KİTAP HAKKINDA III

TAKDİM

Prof. Dr. Ayşe NUHOĞLU XI

 

BİRİNCİ OTURUM

ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİNİN YARGI YETKİLERİ VE UKRAYNA’DA İŞLENİLDİĞİ İDDİA EDİLEN ULUSLARARASI SUÇLAR BAĞLAMINDA ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA BİREYSEL CEZAİ SORUMLULUĞUN TESİSİ

Prof. Dr. Yusuf AKSAR 3

ULUSLARARASI BARIŞ VE GÜVENLİK HUKUKU İLE ULUSLARARASI SORUMLULUK HUKUKU İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

Doç. Dr. Hakkı Hakan ERKİNER 17

ULUSLARARASI HUKUKTA KORUMA SORUMLULUĞU VE RUSYA’NIN UKRAYNA MÜDAHALESİ

Doç. Dr. Ceren Zeynep PİRİM 27

 

İKİNCİ OTURUM

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞININ ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Doç. Dr. Selman KARAKUL 41

ULUSLARARASI HUKUK IŞIĞINDA UKRAYNA’DAKİ AYRILIKÇI HAREKETLERİN AYRILMA HAKKI

Dr. Öğr. Üyesi Ali Osman KARAOĞLU 73

GEÇİCİ KORUMANIN YENİDEN DOĞUŞU: AVRUPA BİRLİĞİ’NDE UKRAYNALILARIN HUKUKİ STATÜSÜ

Dr. Öğr. Üyesi Esra YILMAZ EREN 89

IUS AD BELLUM BAĞLAMINDA RUS ASKERÎ HAREKÂTININ HUKUKİLİĞİ

Arş. Gör. M. Emre HAYYAR 121

Uluslararası Hukuk Bakımından Bir Uluslararası Örgüt Olarak Türk Devletleri Teşkilatı - Organization Of Turkic States As An International Organization In Terms Of International Law

 

ULUSLARARASI HUKUK BAKIMINDAN BİR ULUSLARARASI ÖRGÜT OLARAK TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI

ORGANIZATION OF TURKIC STATES AS AN INTERNATIONAL ORGANIZATION IN TERMS OF INTERNATIONAL LAW

Hakkı Hakan ERKİNER*- İlayda ERAY**

 

Öz

Uluslararası hukuk bakımından bir uluslararası örgüt olarak Türk Devletleri Teşkilatı başlıklı eldeki bu makalede, 2009 yılında Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi adıyla kurulan ve Türk Devletleri için bir çatı kuruluş niteliğinde olan Türk Devletleri Teşkilatı’nın uluslararası hukuk bakımından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Uluslararası hukuka göre Türk Devletleri Teşkilatı’nın hangi unsurların mevcudiyeti ile bir uluslararası örgüt niteliğine sahip olduğu analiz edilmiştir. Söz konusu analiz Türk Devletleri Teşkilatı’nın organizasyon yapısı, organların yetki ve görevleri ile çalışma esasları incelenmek suretiyle yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Uluslararası Hukuk, Uluslararası Örgüt, Türk Devletleri Teşkilatı, Bölgesel Örgütler, Hükümetlerarası Örgütler

Abstract

The present article titled Organization of Turkic States as an International Organization in terms of International Law aims to assess the Organization of Turkic States which is an umbrella Organization for Turkic States that was established in 2009 with the name of Organization of Turkic Language Speaking Countries. The assessment is carried out by analysing whether the Organization of Turkic States is an international organization in terms of international law. Therefore, the analysis was conducted through discussing the organizational structure of the Organization of Turkic States, as well as competences and missions of the organs and their working principles.

Keywords: International law, International Organization, Organization of Turkic States, Regional Organizations, Intergovernmental Organizations

---

* Doç. Dr., Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı, ORCID : 0000-0002-0779-6414, E-Posta: herkiner@marmara.edu.tr.

**Avukat, Yüksek Lisans Öğrencisi, Milli Savunma Üniversitesi, Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Harp ve Silahlı Çatışma Hukuku Anabilim Dalı, ORCID: 0000-0001-6246-0182, E-Posta: ilayda.eray@outlook.com.

 KAYNAKÇA

Kitaplar ve Kitap Bölümleri

CARREAU Dominique, Droit International, Pedone, Paris, 2004.

CRAWFORD James, Browlie’s Principles of Public International Law, Oxford University Press, 8th Ed., Oxford, 2019.

ÇAĞIRAN Mehmet Emin, Uluslararası Örgütler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.

DUPUY Pierre-Marie, Droit international public, Dalloz, Paris, 2006.

ERKİNER Hakkı Hakan, Devletin Haksız Fiilden Kaynaklanan Uluslararası Sorumluluğu, On İki Levha, İstanbul, 2010.

ERKİNER Hakkı Hakan, Uluslararası Terörizme Karşı Meşrû Müdâfaa, Seçkin, Ankara, 2022.

GASBARRI Lorenzo, The Concept of an International Organization in International Law, Catherine Redgwell, Roger O’Keefe (ed.), Oxford Monographs in International Law, Oxford University Press, 1st Ed., Oxford, 2021.

PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, Ankara, 2021.

SCHERMERS Henry G., BLOKKER Niels M., “Institutional Law: Unity within Diversity”, Martinus Nijhoff Publishers, 4th Revised edition, Boston/Leiden, 2011.

VERHOEVEN Joe, Droit International Public, Larcier, Bruxelles, 2000.

Makaleler

ERDOĞAN Hakan, “Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesinin (TÜRKPA) Uluslararası Hukuki Kişiliği”, Yasama Dergisi, 2014, Sayı 27, ss. 5-30.

ERKİNER Hakkı Hakan, “Uluslararası Topluluk Kavramı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2010, Cilt 16, Sayı 1-2, ss. 39-75.

ERKİNER Hakkı Hakan, “Uluslararası Topluluk Kavramının Başlıca Görünümleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20010, Cilt 16, Sayı 1-2, ss. 77-133.

ERKİNER Hakkı Hakan, “Yirmi Birinci Yüzyılda Birleşmiş Milletler’in Hukuk Devleti ve Hukukun Üstünlüğü Yaklaşımı ve Bunun Uluslararası Hukuk Bakımından Yeri ve Değeri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2013, Cilt 71, Sayı 1, ss. 353-381.

ERKİNER Hakkı Hakan, AKOUDOU Emerant Yves Omgba, “Human Security as Final Cause of Political Society”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2021, Cilt 27, Sayı 1, ss. 120-153.

ERKİNER Hakkı Hakan, AKOUDOU Emerant Yves Omgba, “La Sécurité Humaine Comme Cause Finale De La Société Politique”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 20, Sayı 1, ss. 67-117.

ERKİNER Hakkı Hakan, AKOUDOU Emerant Yves Omgba, “The Concepts of the Responsibility to Protect and Human Security within the United Nations: Return on the Meanings”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, ss. 387-444.

TERZİOĞLU Süleyman Sırrı, “Uluslararası Hukuk Açısından Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, 2013, Sayı 36, ss. 45-72.

Resmi Belgeler

Document A/CN.4/101, Report by G.G. Fitzmaurice, Special Rapporteur, Yearbook of the ILC, Vol II, 1956.

International Court of Justice, “Reparation for Injuries Suffered in the Service of the United Nations”, Advisory Opinion: I.C.J. Reports, 1949.

Resmi Gazete, 15.07.2010 tarih ve 27642 sayı, Nahçıvan Anlaşması.

Resmi Gazete, 05.06.2014 tarih ve 29021 sayı, Türk Akademisi’nin Kuruluşuna Dair Anlaşma.

Resmi Gazete, 09.06.1994 tarih ve 21955 sayı, TÜRKSOY’un Kuruluşu ve Faaliyet İlkeleri Hakkında Anlaşma.

Resmi Gazete, 27.08.2011 tarih ve 28038 sayı, Türkiye ile Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Arasında Ev Sahibi Ülke Anlaşması.

Resmi Gazete, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayı, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Sekreteryasına Dair Ev Sahibi Ülke Anlaşması.

Regulation (EU) No 234/2014 of the European Parliament and of the Council of 11 March 2014 “Establishing a Partnership Instrument for Cooperation with Third Countries”, Official Journal of the European Union, 2014.

Resolutions adopted by the UN Economic and Social Council, 10th session, “Review of Consultative Arrangements with Non-governmental Organizations”, Resolution 288 (X) Lake Success N.Y., 1950.

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi, Resmi Belgeler, İstanbul, 2014.

İnternet Kaynakları

BIYIKLI Mustafa, “25 Yıllık Tecrübenin Ardından Türk Keneşi Bünyesindeki Ülkelerde Ortak Kuruluşlar İlişkiler ve İş Birlikleri”, ORASAM Raporları Dizisi No: 2, Bişkek, 2018. url: https://orasam.manas.edu.kg/rapor/02%20-%2025%20Yillik%20Tecrubenin%20Ardindan%20Turk%20Kene.pdf (Erişim Tarihi: 05.05.2022)

KISSLING Claudia, “The Legal and Political Status of International Parliamentary Institutions”, Comittee for a Democratic U.N., 2011. url: https://www.unpacampaign.org/files/2011ipis_en.pdf (Erişim Tarihi: 05.05.2022)

“Afrika Birliği Kurucu Yasası”. url:  https://au.int/en/constitutive-act  (Erişim Tarihi: 27.04.2022).

“Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi Sekreteryası Arasında Ev Sahibi Ülke Anlaşması”, url: https://turk-pa.org/tr/content/documents/other_docs/578_azerbaycan_cumhuriyeti_hkmeti_ile_trk_dili_konuan_lkeler_parlamenter_asamblesi_sekreterlii_trkpa_sekreteryas_arasnda_ev_sahibi_lke_anlamas (Erişim Tarihi: 24.04.2022).

“Uluslararası Adalet Divanı Statüsü”, url: https://www.icj-cij.org/en/statute (Erişim Tarihi: 27.04.2022).

“UN Charter Chapter 4”, url: https://www.un.org/en/about-us/un-charter/chapter-4 (Erişim Tarihi: 27.04.2022).

“Türk Akademisi Resmi Sitesi”, url: https://twesco.org/page/about (Erişim Tarihi: 25.04.2022).

“Türk Devletleri Teşkilatı 1. Zirve Bildirisi”, url: https://www.turkkon.org/assets/dokuman/1_ZirveBildirisi_TR.pdf (Erişim tarihi: 23.04.2022).

“Türk Devletleri Teşkilatı Resmi Sitesi”, url: https://www.turkkon.org/ (23.04.2022).

“Türk Devletleri Teşkilatı 8. Zirvesi İstanbul Bildirisi”, url:   https://www.turkkon.org/tr/haberler/turk-devletleri-teskilati-8-zirvesi-istanbul-bildirisi_2395 (Erişim Tarihi: 23.04.2022).

“Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi”, url: https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf (Erişim Tarihi: 26.04.2022).